Κάλαντα Πρωτοχρονιάς Σμύρνης

Δημ. και Κ. Φυρογένης - Γ. Κονιτόπουλος (Θεός) (ΝΑΞΟΣ)

Τα βιολιά με το 1/4 του δοξαριού και τα λαούτα ακουπανιαμέντα (πρωτόγνωρο) και "τραβηχτά". Αυτοδίδακτοι λαϊκοί πρακτικοί οργανοπαίχτες. Εποχές αλλοτινές, που οι οργανοπαίχτες κοίταζαν τον χορευτή μια στα μάτια - μια στα πόδια !!!

Η Ερτ .. της Παράδοσης ή ή Παράδοση της ΕΡΤ

Σε μία περίοδο κρίσης, σε μία περίοδο πλήρους αβεβαιότητας, σε μία περίοδο όπου η Δημόσια Τηλεόραση έχει ήδη προβεί σε  πλήρη - Αναγκαστική η μή -ανα/διαμόρφωση του προγράμματος της, ξεπρόβαλλε και η παρακάτω είδηση:

Μια νέα σειρά 16 εκπομπών για την ελληνική μουσική παράδοση αρχίζει από την Κυριακή 18/12 και κάθε Κυριακή στις 13.00 στην ΕΤ1. Παρουσιάζει ο εθνομουσικολόγος και καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Λ. Λιάβας

Ο Λόγος? Να τιμήσουμε την Παράδοση ; Σε περίοδο Κρίσης; Ποιός ο λόγος ; Οταν αναδιαμορφώνεται πλήρως η κρατική τηλεόραση, γιατί πρέπει να έχουμε νέες εκπομπές; Όταν εκπομπές όπως το αρχονταρίκι ή το Μένουμε Ελλάδα σταματάνε γιατί πρέπει να εντάξουμε νέα δεδομένα με το "κάλυμμα" της παράδοσης;

Με όλο το σεβασμό προς τον Πρόεδρο του Μουσείου Λαικών Οργάνων κ. Λιάβα, αλλά τη θεωρώ εντελώς λάθος την κίνησή του αυτή την περίοδο. Προσωπικά θα ήθελα να συνεχιστεί η Κυριακάτικη αναμετάδοση της θείας Λειτουργίας παρά να ενταχθεί στο πρόγραμμα κάτι ( Αν η Παράδοση μπορεί να χαρακτηριστεί ως "Κάτι)  το οποίο να θέλει ιδιαίτερη προβολή - παρουσία - παρακολούθηση.

Γιατί τώρα; Φοβάμαι να αφήσω το νου  να σκεφτεί παραπάνω πεδία ερμηνείας αλλά ρε γαμώτο με ενοχλεί όταν κάποιοι δεν έχουν δουλειά ή κάποιες από τις ιδιαίτερες εκπομπές της ΕΡΤ σταμάτησαν να μπαίνει νέα εκπομπή  που απ ότι κατάλαβα θα είναι διανθισμένη με συνεντεύξεις με ανθρώπους της παράδοσης....


Πριν από λίγες ημέρες, είχα την χαρά να βρεθώ μ ένα ατομο της ΕΡΤ το οποίο  ειναι συνυφασμένο της Προσπάθειας διάσωσης μέσω εκπομπών της έννοιας της Παράδοσης. Αναφέρομαι στην κυρία Φεβρωνία Ρεβύνθη.  Επειδή για εμάς τους νεότερους που ασχολούμαστε με την παράδοση ,  άτομα όπως η κ. Φεβρωνία είναι άτομα κύρους, ελπίδας  και ζωντάνιας, δεν θα μπορούσα να μην τη ρωτήσω τι γίνεται και πως πάει . Με θλίψη μου αναφώνησε οτι σταματάει με το κακό που γινεται στην ΕΡΤ......Εμείνε εκεί η κουβέντα με το σκεπτικό οτι σύντομα θα μπορούμε να τη συνεχίσουμε...!

Αναρωτιέμαι λοιπόν γιατί να μην συνεχιστούν ΚΑΙ οι εκπομπές της κ. Φεβρωνίας; Όσο το σκέφτομαι τη νέα εκπομπή αφιερωμένη στην παράδοση ..... ψιλοτρελλαίνομαι!

Τι θα λέγατε αν τυχόν αντι μιας νέας εξωτερικής παραγωγής για την παράδοση , βάζαμε νέους ανθρώπους να πάρουν συνεντευξη από τις ζώσες Μορφές της Παράδοσης; Δεν αναφέρομαι στο γεγονός οτι ο κ. Λιάβας δεν θα μας μεταφέρει μια ιδιαίτερη προσέγγιση για την Παράδοση... Αλλά μήπως ήρθε η ώρα  όμως να κάνουμε γενικά ένα βήμα μπροστά; Αφού γίνεται μια πλήρης ανακατατάξη της ΕΡΤ δεν θα μπορούσαν νέοι για π.χ. φοιτητές ή ερευνητές να παρουσιάσουν - με την Επιστημονική Επιμέλεια ας πούμε του κ. Λιάβα ή άλλων αξιόλογων Καθηγητών- το έργο και τη δράση του Νίκου Σαραγούδα;

Νέοι Άνθρωποι είχαν αναλάβει το Μένουμε Ελλάδα και πήγαν μια χαρά......Γιατί να μην γινόταν το ιδιο και με την νέα εκπομπή;

Ειλικρινά Δεν ξέρω τι ακριβώς με ενοχλεί περισσότερο : Νέα εκπομπή με το " κάλυμμα" της παράδοσης σε περιόδους κρίσης; Νέα εκπομπή λόγου για την παράδοση; Νέα εκπομπή με το ίδιο μοτίβο για την παράδοση ; Τίποτα από αυτά ή όλα μαζί ? Δεν ξέρω.....

Απλά σε δύσκολους καιρούς νοιώθω οτι αντί να προχωράμε ένα βήμα μπροστά.... παραμένουμε στάσιμοι .... Οταν δε αυτή η στασιμότητα έχει να κάνει με την παράδοση , τότε προσωπικά ΛΥΠΑΜΑΙ! .....







ΓΙΑ ΜΙΑΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΙΤΙΣΣΑ ♥♥ ΑΜΑΛΙΑ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ

"Κανάρια" κ' "Κέρνα μας" - Σκυριανοί σκοποί τραπεζιού

Στην Σκύρο εκτός από τους χορευτικούς σκοπούς (συρτά, μπάλλοι, καλαματιανά, πηδηχτά, στα τρία, σκυριανός καλές, κουμιώτικος καλές) επιβιώνουν σε ιδιαιτέρως μεγάλο ποσοστό, ίσως και υπερβαίνον της πρώτης κατηγορίας, πολλοί σκοποί του τραπεζιού που τραγουδούσαν οι Σκυριανοί σε κάθε έκφανση της καθημερινής τους ζωής και κυρίως στα γλέντια τα ατελείωτα που σταματούσαν τα ξημερώματα. Μεγάλη αγάπη είχαν για σκοπούς όπως του Χρυσοπράσινου αϊτού, του Παπακοσμά, του Δούκα, της Σπυριδούλα, Έλιμ γιαλέλιμ, Τζόγια, του Μάη, του Θεριστιανέ, της Κορέλας, του Ξανθ'λιάνικου, του Αυλωνιτιάνικου, κλπ... Οι σκοποί αυτοί συνοδεύονται συνήθως από μαντινάδες, δίστιχα 15σύλλαβα και 13σύλλαβα (ιδιάιτερα αγαπητός στίχος στην Σκύρο) της αγάπης, της θάλασσας, του χωρισμού, των γηρατειών, του Μάη, κλπ. Σχεδόν ποτέ δεν συνοδεύονται αυτοί οι σκοποί από τραγούδι με συγκεκριμένο θέμα (συνήθως συγκεκριμένο θέμα έχουν τα τραγούδια του σκυριανού και κουμιώτικου καλέ, καλαματιανού, κλπ.). Το μουσικό μέλος τους είναι άμεσα και άρρηκτα επηρεασμένο από την βυζαντινή μουσική και τους βυζαντινούς ύμνους κάτι που συναντάται και σε άλλες περιοχές (π.χ. Θράκη, Ανατολικό Αιγαίο) αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα.
Τα συγκεκριμένα τραγούδια προέρχονται την συλλογή της Αλίκης Λάμπρου "Τραγούδια και έθιμα της Σκύρου", CD 3, Σκύρος 2004.

1. Κανάρια μ'
"Από τον Θεό να το βρεις, Κανάρια μ' (δις)
όπους με κατήντησες, Κανάρια μ', όπους με κατήντησες.
Μου φαες τα σωθικά μου, Κανάρια μ' (δις)
τώρα μ' απαρνήθηκες, Κανάρια μ', τώρα μ' αποαρνήθηκες.
Από τα πεντέμια πέφτω, Κανάρια μ' (δις)
πέφτω για να σκοτωθώ, Κανάρια μ', πέφτω για να σκοτωθώ.
Κι η αγάπη μου φωνάζει, Κανάρια μ' (δις)
πιάστε τον για το Θεό, Κανάρια μ', πιάστε τον για τον Θεό."

Τραγούδι: Φροσύνη Φτούλη και Αλίκη Λάμπρου

2. Κέρνα μας
"Εγώ κρασί δεν έπινα, κέρνα μας, κέρνα μας (δις)
ούζο για να μεθύσω, άιντε κέρνα μας και καλοπέρνα μας
ούζο για να μεθύσω, άιντε να κερνάς να καλοπερνάς.
Τώρα τα πίνω και τα δυο, κέρνα μας, κέρνα μας (δις)
για να σ' αλησμονήσω, άιντε κέρνα μας και καλοπέρνα μας
για να σ' αλησμονήσω, άιντε κέρνα μας και καλοπέρνα μας."

Τραγούδι: Φροσύνη και Άρτεμις Φτούλη, Αμέρσα τ' Αντώνη, Καλή Δαφνούλη, Αλίκη Λάμπρου
Βιολί: Ανδρέας Μ. Χανιώτης
Λαούτο: Μανόλης Χανιώτης\

Βίκυ Μοσχολιού- Άγιε Νικόλα Ποθιανέ

Το τραγούδι είναι παραδοσιακό της Καλύμνου και συμπεριλαμβάνεται στο δίσκο Βραδινό Σινιάλο που κυκλοφόρησε το 2004. Ο Άγιος Νικόλας, ο προστάτης των ναυτικών, είναι ο προστάτης Άγιος της Καλύμνου και τιμάται πανηγυρικά στις 6 Δεκεμβρίου, στο Ναό της Πόθιας, της πόλης του νησιού. Γι αυτό και το προσωνύμιο "Ποθιανός"

Χειμαριώτικος - λατέρνα - Αρμάος Νικος 1977

ΝΙΚΟΣ ΑΡΜΑΟΣ - ΛΑΤΕΡΝΑ ΚΑΙ ΝΤΕΦΙ - Ο δίσκος κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1977 από την ΕΜΙΑΛ .. και μετά από την MINOS-EMI (cd)

- Η σειρά των τραγουδιών στο δίσκο και τα περιεχόμενα είναι "αλαλούμ" (εχουν κανει λαθει)

Λατέρνα: ΝΙΚΟΣ ΑΡΜΑΟΣ
Μπουζούκι: Μ.ΒΑΜΒΑΚΑΡΗΣ
Κλαρίνο: Β.ΣΑΛΕΑΣ
Βιολί: Γ.ΚΟΡΟΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ..

ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟ
ΧΑΣΑΠΟΣΕΡΒΙΚΟ
ΣΥΡΤΟ
ΧΕΙΜΑΡΙΩΤΙΚΟ
ΜΠΑΛΛΟΣ
ΚΑΛΑΜΑΤΙΑΝΟΣ
ΧΑΣΑΠΙΚΟΣ
ΣΟΥΣΤΑ
ΣΟΛΟ ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ (Μ.Βαμβακάρη)
ΤΑΞΙΜΙ ΣΑΛΕΑ
(λαθος) ΤΣΙΦΤΕΤΕΛΙ ΔΙΠΛΟΧΟΡΔΟ - " Νέο Μινόρε "του ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ πεζει!!

NIKOS ARMAOS - LATERNA KAI NTEFI - sirtos xoros

- .Ο Αρμάος-ο Βασιλιάς της Λατέρνας οπως και τον έλεγαν χαρακτηριστικά- γεννήθηκε στην Κωσταντινούπολη το 1889, ενώ είχει ρίζες απο την Ιταλια και Τηνο. Έζησε στην Δραπετσώνα και παίζει λατέρνα απο το 1916... έχει συνεργαστεί με τον Μάρκο Βαμβακάρη, ο οποίος παίζει μπουζούκι στον 33 στροφων δίσκο του "Λατέρνα και ντέφι" Ο Νίκος Αρμάος πέθανε το 1979 σε ηλικία 90 ετών..
MPOYZOYKI KAI MPOYZOYKSIDES!!!

Ισσος με τσαμπούνα - Νίκος Τάλιας (Κάλυμνος)

Τραγούδι τσαμπουνιστό πάνω στον σκοπό του Παναγιώτη.Μια μουσική περιδιάβαση του Χωριού της Καλύμνου με τις γειτονιές του.
Τσαμπούνα και τραγούδι ο Νικόλαος Τάλιας.
Ηχογράφηση από τον δάσκαλο της ελληνικής μουσικής Σίμωνα Καρά το 1957.

Το ηχογράφημα καθώς και η φωτογραφίες προέρχονται από τον δίσκο ''Της Κάλυμνος παιχνίτζα'' που κυκλοφόρησε από το Κέντρον Ερεύνης και Προβολής της Εθνικής Μουσικής (ΚΕΠΕΜ) - Μουσικό, Λαογραφικό, Φιλολογικό Αρχείο Σίμωνος και Αγγελικής Καρά

Ο Μισεμός και γύρισμά σε Μπάλλο

Από τα τραγούδια του Συρτού χορού που αναζητούν την αλήθεια για τη λέξη - όρο: "παραδοσιακό" και τί χαρακτηρίζουμε ως τέτοιο.
Ο Μπάλλος εδώ είναι μια "σύνθεση" από τις πολλές που έχει παίξει ο Γιάννης Ζευγώλης με τη φωνή της Ασπασίας Στρατηγού.
Η ποιότητα του ήχου είναι προβληματική και έτσι όπως τον αλίευσα
από το διαδίκτυο με στοιχεία μετάδοσης από την ΕΡΑ2 στις 26.2.2006.


Αλήθεια Δεν ξέρετε πόσο ανάγκη το χα ......και μόλις το είδα οτι το ανέβασε ο Σταύρος.....! Ηρέμησα,...Γελασα...Γαλήνεψα.... Σταύρο σ ευχαριστώ και πάλι ! 

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΡΟΣ-ΣΤΑΥΡΩΤΟΣ ΚΑΡΥΣΤΟΥ ή ΚΟΥΡΣΑΝ

Δυο υπέροχοι ιερείς....

ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΧΟΖΟΒΙΩΤΙΣΣΑΣ ΣΤΗΝ ΑΜΟΡΓΟ

Ποταμός - Νικόλας Ντόγιας

Οι αδελφοί Νικόλας (βιολί) και Αυγουστής Ντόγιας (λαούτο) παίζουν στην εκπομπή της ΕΤ3 "Ο Τόπος και το τραγούδι του" με αφιέρωμα στην Άνδρο.

ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΥΝΤΑΚΗΣ-ΣΥΡΤΟΣ ΧΑΝΙΩΤΙΚΟΣ

Μπάλλος-Μανές - Θοδωρής Μέρμηγκας

Κάθε φορά που ακούω τον Θοδωρή Μέρμηγκα, ο Νους μου με ταξιδέψει στην εκδήλωση της Ο.Ν.Α.Σ. με την Επιστημονική επιμέλεια του Στ.Σπηλιάκου για τον Κ. Στάθη Κουκουλάρη όπου ο Θοδωρής απλά Συγκλονισε.....!! 

και δείτε τον εδώ Δίπλα στον Κυριάκο Γκουβέντα και στον Κύριο Νίκο Καρατάσσο....! Αργά βήματα μα τόσο σημαντικά μιας ιδιαίτερης νέας μορφής στη διάδοση και ερμηνεία των τραγουδιών! 

ΚΑΡΣΙΛΑΜΑΣ_''ΣΤΕΙΛΕ ΜΕ ΜΑΝΑ ΓΙΑ ΝΕΡΟ'' (ΛΕΣΒΟΣ)

Αμπελοκούτσουρα

H Nάνα Μούσχουρη και οι φίλοι ....

Πριν από λίγες ημέρες εντόπισα μια νέα δουλειά της ΚΥΡΙΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΜΟΥΣΧΟΥΡΗ στην τηλέοραση. Ευτυχώς ένας φίλος μου το προμήθευσε για να το κρίνω και να το σχολιάσω...Αναφέρομαι στο νέο της cd: "Νάνα Μουσχουρη και Φίλοι- Τραγούδια από τα νησιά".....Συμμετοχές όπως Μανώλης Μιτσιάς, Χάρις Αλεξίου, Νατάσσα Θεοδωρίδου, Έλενα Παπαρίζου και φυσικά η ίδια η κ. Μουσχουρη σε προϊδέαζαν ίσως για κάτι διαφορετικό . Γνώριζα εξ αρχής οτι αυτό το cd δεν εντάσσεται στην κατηγορία των cd με τραγούδια από τα νησιά και ήμουνα έτσι κι αλλιώς προκατειλημμένος.  Δυστυχώς οι φόβοιμου όχι απλά επιβεβαιώθηκαν.... Όταν έχεις τέτοια ονόματα οφείλεις και την ενορχύστρωση να τη σεβαστείς....Φεφ....... Πλήρης απαξίωση της σχέσης τραγουδιστή - μουσικής - τραγούδι.  Δεν συζητώ φυσικά για το περίφημο Ντάρι Ντάρι....  

και να μην υπήρχε δεν χάλαγε ο κόσμος. αλλά και στον Ερωτόκριτο τα ίδια και σε πολλά αλλά...Η Χάρις Αλεξίου και ο Μανώλης Μιτσιάς είχαν και έχουν ξεχωριστά γυρίσματα στη φωνή τους . Ο " ενορχηστρωτής" δεν μπορούσε να τα δει αυτά...? 

Δεν ξέρω αν η κυρία Μούσχουρη επιμελήθηκε επί της ουσίας το cd η αν της το ζήτησαν από την εταιρεία.....!Προσωπική μου άποψη είναι οτι δεν έπρεπε καν να το κάνει και δη περισσότερο με αυτή την ενορχήστρωση η οποία για μένα κατέστρεψε έτσι κι αλλιώς την προσπάθεια....

Η κυρία Μούσχουρη δεν χρειαζόταν επιβεβαίωση του μύθου της.......

Νισύρικη σούστα Γιώργος Μακρυγιάννης

Ο Γιώργος Μακρυγιάνης ή Νισύριος, γεννήθηκε στην ακμάζουσα νισυριακή παροικία της Κωνσταντινούπολης στις 21.12.1874, όπου έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του και μυήθηκε στην τέχνη του βιολιού. Η οικογένεια του εγκαθίσταται στη Νίσυρο πιθανά πριν το 1895. Δάσκαλός του υπήρξε ο Νίκος Λυριστής από την Κω. Μέχρι τα μέσα της 2ης δεκαετίας του 20ού αιώνα περιοδεύει ως μουσικός στη Ρουμανία, την Τουρκία, την Αίγυπτο και την Ελλάδα. Στα μέσα της δεκαετίας του 1910 μεταναστεύει στην Αμερική. Εκεί ηχογραφεί διάφορα τραγούδια (νησιώτικα, μικρασιάτικα, στεριανά και ελαφρά) σε δίσκους 78 στροφών.

Από το cd:

Γιώργος Μακρυγιάννης ή Νισύριος
ιστορικές ηχογραφήσεις 1917-1919
Επιμέλεια Νίκος Διονυσόπουλος
Μορφωτικός πολιτιστικός εξωραϊστικός σύλογος Νισύρου

Συρτός - Μπάλλος

Τραγούδια και χοροί της Άνδρου των Κυκλάδων
από την εκπομπή της ΕΤ 1 "ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ" με τον Παναγιώτη Μυλωνά, σε σκηνοθεσία Γιώργου Δάμπαση

βιολί: Αντώνης Χατζόγλου, σαντούρι: Γιάννης Πατήρης

Σηλυβριανός - Μπάλλος

Μπάλος μι ματζόρε - Νίκος Χατζόπουλος

Σαν ευτυχει ο άνθρωπος - Μανές

Αφιερώματα στο γέρο Σάββα Περσελή

Μνήμη Σάββα Κ. Περσελή

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΙΟΥΣΗΣ

Η θάλασσα. Το Αιγαίο. Ο Εύξεινος Πόντος. Η θάλασσα στη μέση της Γης. Η Μεσόγειος«Δεν ημπορώ τα βάσανα/ της πέτρας να τα λέω/ κι η πέτρα να μη μου μιλά /να κά(θ)ομαι να κλαίω/ Ηθελα να 'μουν ουρανός/ Θεέ μου σ' αυτή την πλάση/ να μην αφήσω σύννεφο/ Κάσος να σε σκεπάσει/ Την κάθε λέξη που θα πω/ μετρώ με το κουμπάσο/ για να 'ναι τα λόγια μου σωστά/ σαν τραγου(δ)ώ στην Κάσο».Σάββας Περσελής, αξεπέραστος ριμαδόρος, δεξιοτέχνης της λύρας, λαϊκός βάρδος του Νοτίου Αιγαίου, γεωργοκτηνοτρόφος, δουλευτής της πέτρας. Εφυγε από κοντά μας στις 15 Μαρτίου, στα 95 του. Ανήκε στη δεύτερη από τις τέσσερις γενιές μουσικών της οικογένειας Περσελή. Οι Κασιώτες έλεγαν γι' αυτόν ότι σκάρωνε μαντινάδες με την ίδια συχνότητα που ανθίζει το χαμομήλι στη γειτονιά του, στον Χρουσουλά της Αγίας Μαρίνας, ότι δημιουργούσε δεκαπεντασύλλαβους για κάθε θέμα, κάθε πρόσωπο, κάθε αντικείμενο συζήτησης, συνταίριαζε με το μυαλό του στίχους και νότες, μέχρι να μπουν στη σωστή τους θέση, αυτοσχεδίαζε στην άψη του γλεντιού, ήταν ένα αγνό κομμάτι της συλλογικής μας ψυχής. Δεν ήταν λίγες οι φορές που σε μεγάλη ομήγυρη που γλεντούσε σε κάποιο πανηγύρι, γάμο, βάφτιση, οι συνδαιτυμόνες κρέμονταν από τα χείλη τού μπαρμπα-Σάββα για να ακούσουν τις μερακλίδικες ευχετήριες μαντινάδες του.«Με τη λύρα του και το τραγούδι του, ο Σάββας Περσελής έλαβε μέρος στις ηχογραφήσεις του Σίμωνα Καρρά, ενώ υπάρχουν και CD με τη συμμετοχή του από τα Διεθνή Φεστιβάλ Λύρας και Οργάνων με Δοξάρι που έγιναν στο νησί μας», σημειώνει ο Μανόλης Μαυρολέων, συγγραφέας και μέλος της Εταιρείας Κασιακών Μελετών.Φέτος, στην πατρίδα του πραγματοποιείται η 5η Μουσική Συνάντηση Λύρας από 19-22 Αυγούστου, η οποία είναι αφιερωμένη στη μνήμη του μεγάλου λαϊκού βάρδου, του αυθεντικού λυράρη και ποιητή του Αιγαίου.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 09/07/2007




ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΕΡΟ-ΣΑΒΒΑ
Τετάρτη, 04 Ιούλιος, 2007
Γράφει ο Δημήτριος Σ. Προβάδος

"Μέχρι να ζω θα τραγουδώ, Κάσος μου αγαπημένη
και τ' όνομά σου το γλυκό στη σκέψη μου θα μένει..."
Σάββας Περσελής(1995)
«Του μουσικού δεν πρέπουνε θρήνοι και οιμωγές
μόνο του πρέπουν άσματα χοροί και δοξαριές»
Δ.Σ.Π.

Υπάρχουν κάποιοι λαϊκοί καλλιτέχνες που είτε τους αγνοεί παντελώς η δισκογραφία, είτε ακούγονται σε κάποιο cd - μουσικό αφιέρωμα στην μουσική του τόπου τους.Δεν «κτύπησαν» ποτέ τα νούμερα εκείνα των πωλήσεων που θα έκαναν τα ποικίλης ύλης περιοδικά, την τηλεόραση και τους δημοσιογράφους που ασχολούνται με τα τερτίπια και τις δραστηριότητες των σελέμπριτις (νεολογισμός ξενικής προέλευσης), να ασχοληθούν μαζί τους.Όπως έλεγε και το τραγούδι: «…τους ξέρει μόνο η μάνα τους οι συγγενείς και οι γειτόνοι…» Ψέματα! Τους ξέρουν και εκείνοι που αγαπούν, ακούν και ερευνούν την μουσική αυτού του τόπου και τις ιδιαιτερότητες της πολυποίκιλης έκφρασης του.Ένας τέτοιος μουσικός ήταν και ο γερο-Σάββας Περσελής.Ένας λυράρης, ένας στιχουργός, ένας τραγουδιστής της Κάσου.
Δεν έγινε πανηγύρι στο νησί, γιορτή ή γάμος που να μην είναι καλεσμένος ο γερο-Σάββας, να στολίσει με τις δοξαριές και το τραγούδι του την χαρά των ανθρώπων. Τον γερο-Σάββα Περσελή, τον γνώρισα μεγάλο πια σε προχωρημένη ηλικία, όταν γαμπρός στην Κάσο παραβρέθηκα στο πανηγύρι της Παναγίας στις 15 Αυγούστου του 19.., στο χωριό Παναγιά της Κάσου, να παίζει και να γλεντούνε χορεύοντας με τις δοξαριές του οι προσκυνητές, σε ένα από τα μεγαλύτερα πανηγύρια του νησιού.Μπορεί η λύρα του Απόλλωνα να μην έμοιαζε σχηματικά με αυτή του γερο-Σάββα, ούτε και οι Μαινάδες, οι Σάτυροι ή οι Σιληνοί, να εκστασιάζονταν ακούγοντας τον, μια και υπήρξαν χρόνια πριν από αυτόν. Όμως είμαι βέβαιος ότι ίδια θα παιζε την δική του λύρα και ο Φήμιος, ή τις μουσικές του ο Διονυσιακός μύστης. Γνήσιος απόγονος μιας σειράς μουσικών αυτού του τόπου, διονυσιακός και απολλώνιος μαζί, παίζοντας ξεπερνούσε τα στενά όρια του μικρού του νησιού, και συναγελάζονταν με τους θεούς και τους μύστες. Αυτοί οι θεοί θέλοντας την παρέα και τα ακούσματα της μουσικής του είναι που την Πέμπτη 15 Μαρτίου του 2007, τον κάλεσαν κοντά τους. Κι έτσι, «έφυγε" ο γερο-Σάββας... σε ηλικία 95 ετών (1912-2007) για το μακρύ ταξίδι στο σύμπαν. Απεβίωσε το απόγευμα της Πέμπτης στην Κάσο αυτός ο "Πατριάρχης" της Κασιώτικης μουσικής. Έγραψαν στην νεκρολογία του «Ο Σάββας Περσελής ήταν η μουσική φωνή και συνείδηση της Κάσου. απόφωνος λυράρηδων και ο ίδιος, τραγούδησε τις χαρές και τις λύπες της ιδιαίτερης πατρίδας του, Ο γερο-Σάββας έφυγε αφήνοντας πίσω του ολόκληρη τη μουσική ιστορία του τόπου του, την οποία όλοι οι Κασιώτες οφείλουν να την διατηρήσουν μεταλαμπαδεύοντας την στις επόμενες γενιές.»Σε ένα μουσικό, ένα στιχοπλόκο και τραγουδιστή, εκτός από την εξώδιο ακολουθίατου πρέπουν και τραγούδια. Γιʼ αυτό και οι Κασιώτες που τον γνώρισαν και τον αγάπησαν, τον αποχαιρέτησαν με τον δικό τους τρόπο. Με μαντινά(δ)ες. Mαντινάδες που γράφτηκαν για τον θάνατο του γερο-Σάββα Περσελή:
ΤΑ ΓΛΕΝΤΙΑ ΤΑ ΚΑΣΙΩΤΙΚΑ ΕΚΑΙΓΑΝ ΣΑ ΤΗ ΛΑΒΑ
ΜΑ ΤΩΡΑ ΕΠΑΓΩΣΑΝΕ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΓΕΡΟ ΣΑΒΒΑ

ΟΛΟ ΤΗΣ ΚΑΣΟΥ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΡΑ ΕΜΑΥΡΩΝΤΗΘΕΙ
ΧΑΘΕΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΑΝΥΨΩΣΕ ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΚΑΙ ΗΘΗ

ΤΩΡΑ ΤΗΣ ΚΑΣΟΥ ΟΙ ΣΚΟΠΟΙ (Α)ΚΟΥ(Γ)ΟΝΟΤΑΙ ΛΥΠΗΜΕΝΟΙ
ΠΟΥ ΧΑΣΑΝ ΤΟ ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΟΡΦΑΝΟΜΕΝΟΙ

ΚΟΝΤΑ ΤΟΝ ΠΗΓΕ Ο ΘΕΟΣ ΝΑ (Α)ΚΟΥΣΕΙ ΤΟ ΑΛΕΝΤΙ
ΚΑΙ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΝΑ ΣΤΕΙΣΟΥΝΕ ΤΟ ΓΛΕΝΤΙ

ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ ΠΑΤΗΣΤΕ ΤΟ, ΤΟ PLAY
ΓΙΑ ΝΑ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΝΑ ΜΑΘΟΥΝΕ ΟΙ ΝΕΟΙ
"Αργύρης Λαθουράκης"

"Οι άγγελοι στον ουρανό απόψε έχουν γλέντι
ο ΣΑΒΒΑΣ τους ετραγουδά το Πάθος και τ' Αλέντι"
¨"Τρούσσουλας"

ΚΑΣΙΩΤΗ ΝΑ ΜΗ ΘΛΙΒΕΣΕ ΔΑΚΡΥ ΝΑ ΜΗ ΠΡΟΚΑΝΕΙ,
ΤΟΥ ΚΟΡΥΦΑΙΟΥ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΑΘΑΝΑΤΟ ΤΟΝ ΚΑΝΕΙ..!
Χάρης Βάλλας

Άξιε πρωτομάστορα του στίχου και της λύρας
αιώνια να είναι η μνήμη σου ως του θεού το σύμπας
Φραγκίσκος Σοίλης

ΓΙΑ ΤΟ ΓΕΡΟ-ΣΑΒΒΑ
"Ήμπιασα γέρο Σάββα μου δυό λόγια να σου γράψω,
μαζί με όλο το νησί εσένα να σε κλάψω.

Στην Κάσο (δ)ε θα ξανακουστεί να παίζεις π(λ)ιό τη λύρα.
γλέντια (δ)ε θα στήσεις πια, μη(δ)ε θα βγεις στη γύρα.

Ήμπιανες το κουφόξυλο μαζί και το δοξάρι
και ήλεες τα Μπλου Μαρέν με μια περίσια χάρη.

Σύμβολο είσαι για ούλους μας, μάστορας, δάσκαλος μας
και γλέντια σαν θα στήνουμε θα είσαι στο πλευρό μας.

Αξέχαστα τα γλέντια σου που 'καμες στο νησί μας,
παντοτινά θα βρίσκεσαι Σάββα στη θύμηση μας
"Αντώνης Ε. Καραγιαννάκης

Ο Σάββας Περσελής μαζί με τον αδελφό του Ηλία Περσελή στην Κάσο, δημιούργησε μια φαμίλια, τους Περσελήδες, που για πέντε γενεές είναι οι λυράρηδες της Κάσου. Για την ιστορία του γερο-Σάββα Περσελή, αλλά και της οικογένειας του έγραψε στο ένθετο του cd με τραγούδια της Κάσου, ο Μανόλης Μαυρολέων για λογαριασμό της Εταιρείας Κασιακών Μελετών

ΠΕΡΣΕΛΗΔΕΣ: ΜΙΑ ΚΑΣΙΩΤ1ΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
Η παράδοση μιας κληρονομιάς από τους παλαιότερους και η παραλαβή της από τους νεότερους γόνους μιας οικογένειας είναι η θεία εκείνη λειτουργία που φέρνει ως τις μέρες μας τον μόχθο, το μεράκι και τη φαντασία αυτών που πέρασαν γονιμοποιώντας το παρόν με τη γνώση του παρελθόντος.Στις μουσικές οικογένειες, ειδικότερα, οι λέξεις "παράδοση" και "παραδίδω" παρουσιάζουν μια σχεδόν απόλυτη ταύτιση, είτε χρησιμοποιούνται κυριολεκτικά είτε μεταφορικά. Τα όργανα αλλάζουν χέρι, οι μουσικές αυτί, τα τραγούδια χείλη! Παραδίδονται και παραλαμβάνονται από τον πατέρα στο γιο, από τον παππού στον εγγονό και, κάποιες φορές, από τον προπάππου στον δισέγγονο!Στην περίπτωση της Κάσου, η μουσική οικογένεια των Περσελήδων (όπως κι αλλού οι οικογένειες των Χαλκιάδων, των Σουκαίων και τόσων άλλων] φθάνει κιόλας στην πέμπτη γνωστή γενιά λυράρηδων και γενικότερα μουσικών. Με την "υψηλή πιστότητα μετάδοσης "που εγγυάται σ 'αυτή την περίπτωση η οικογενειακή και η ευρύτερη κοινωνική ενότητα και συνοχή στον κλειστό κι απομονωμένο βιοχώρο, ενός μικρού ακριτικού νησιού. Σ' έναν τόπο που έχει όμως να παρουσιάσει μεγάλο ιστορικό βάθος και πλάτος πραγμάτων, καταστάσεων, ηθών και λειτουργιών.Οι ρίζες της οικογένειας που κατορθώσαμε να εντοπίσουμε φτάνουν ως τα μέσα του περασμένου αιώνα, στον προ-προπαππού, τον Αντώνη Περσελή ή "Αντώναρη" (λόγω του μεγάλου του ύψους).Στη συνέχεια, από τον προπάππου Κώστα Περσελή, που μόνον οι γεροντότεροι θυμούνται κάπως για τη λύρα του, περνάμε στον παππού Σάββα. Ο Σάββας Περσελής (1912) είναι σήμερα ο "πατριάρχης" της κασιώτικης μαυσικο-ποιητικης παράδοσης, ένας από τους τελευταίους ίσως μεγάλους λαϊκούς ποιητές του Αιγαίου, με το πηγαίο και ανεξάντλητο χάρισμα "σκαρώματος" μαντινάδων που σε κάθε γλέντι γυρίζουν από πρόσωπο σε πρόσωπο, από θέμα σε θέμα επί ώρες πολλές, χωρίς την παραμικρή κούραση!Από τους αδερφούς του Σάββα, τον Ηλία ή "Λίό" (με το αυθεντικό "σιωπηλό" παίξιμο της λύρας) και τον Νικολό ή "Παπά" (δεξιοτέχνη του βιολιού), περνάμε στον γιο του Σάββα, τον Δημήτρη Περσελή λυράρη και τραγουδιστή με εντυπωσιακά ψηλό κράτημα του τραγουδιού στο "ίσο". Για να φθάσουμε στα εγγόνια και στα ξαδέρφια, στη νεότερη γενιά των μουσικών της Κάσου. τον Σάββα, τον Γιώργη, τον Νεκτάριο, τον Θεοδόση και τον Κώστα που καλούνται να παραλάβουν τη σκυτάλη της μουσικής αυτής γενιάς.Οι Περσελήδες είναι από τις παλαιότερες οικογένειες που ζουν μόνιμα στο νησί και, όταν δεν τραγουδούν και δεν παίζουν μουσική, είναι γεωργό - κτηνοτρόφοι, οικοδόμοι ή ψαράδες. Στις μέρες μας όμως, περνάμε πλέον στους νεότερους που φεύγουν όλο και συχνότερα για ν' αναζητήσουν αλλού δουλειά η για να συνεχίσουν τη μόρφωση τους.Αλλά, παρ' όλες τις γενικότερες αντιξοότητες και αλλοιώσεις που συντελούνται τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της δοκιμασίας των ενοτήτων "οικογένεια, χώρος, ύφος, ήθος" (αφού όλοι οι Περσελήδες δεν ζουν πια στο νησί κι επομένως δεν έχουν τις ίδιες επιρροές), η αλυσσίδα δε φαίνεται να διακόπτεται. Αν και οι νεότεροι βλαστοί της μουσικής παράδοσης βρίσκονται μπροστά στο μεγάλο δίλημμα της εποχής: ν' ανανεώσουν τη μουσική τους αφομοιώνοντας δημιουργικά τις ξένες επιρροές η ν' αφομοιωθούν από τις επιρροές αυτές και να εκφυλίσουν την παράδοση, εκφυλιζόμενοι και οι ίδιοι (όπως ορισμένοι γόνοι της οικογένειας Κονιτοπούλου. γιο να αναφέρουμε ένα ενδεικτικό παράδειγμα προς αποφυγή!..)Όμως ο κύκλος συνεχίζει τα γυρίσματα του και είμαστε αισιόδοξοι ότι η αλυσσίδα θα συνεχιστεί. Γιατί υπάρχουν ορατές και βάσιμες ελπίδες ότι στο τέλος τα παράσιτα των εκάστοτε "συρμών" θα παραμερισθούν και η προφορική παράδοση του τόπου θα εξακολουθήσει να μεταλαμπαδεύει από γενιά σε γενιά μουσικές κι αισθήσεις ζωής. Η παρούσα καταγραφή κι έκδοση των σκοπών της Κάσου ας είναι η δική μας συμβολή προς αυτή την κατεύθυνση..Μανόλης Μαυρολέων(Εταιρεία Κασιακών Μελετών)

Σημειώσεις: 1-Οι μαντινάδες είναι παρμένες από την δημοσίευση του θλιβερού αγγέλματος του θανάτου του Σάββα Περσελή, στο http://kassosnews.blogspot.com. (Διατηρήθηκε η ορθογραφία τους). 2-Το σημείωμα είναι από το ένθετο του cd με τίτλο «ΚΑΣΟΣ ΣΚΟΠΟΙ ΤΗΣ ΛΥΡΑΣ Τρεις Γενιές Λαϊκών Μουσικών». Πρόκειται για ένα δίσκο ακτίνας με ζωντανή ηχογράφηση που έγινε στο Φρυ της Κάσου τον Αύγουστο του 1992 στο σπίτι της Ελένης Κουτλάκη-Μόσχου από τον Γιάννη Συγκλέτο, για λογαριασμό της εταιρείας LYRA.

Δημήτριος Σ. Προβάδος

http://kassosnews.blogspot.com/2007/07/blog-post_5535.html

Όταν συναντούμε φίλους ….Συνάντηση Μουσικών και Φίλων, από τις παλιές « Παγκυκλαδικές» στη Σαντορίνη

Όταν συναντούμε φίλους ….

Συνάντηση Μουσικών  και Φίλων, από τις παλιές « Παγκυκλαδικές»

στη Σαντορίνη

Από τις 30  Σεπτέμβρη έως και τις 3 Οκτώβρη η Σαντορίνη γέμισε με πάνω από 350 μουσικούς από τα νησιά της νέας Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου . Για πρώτη φορά διοργανώθηκε η 1^η Κοινή Συνάντηση λαικών πνευστών με τη Συνάντηση νέων μουσικών  και απ ότι φάνηκε είχε μεγάλη επιτυχία.

Η ραδιοφωνική τρελλοπαρέα μας ήταν από την πρώτη στιγμή εκεί όντας και στην οργανωτική επιτροπή και σίγουρα  έχουμε να μοιραστούμε πολλά. Ας μου επιτρέψουν οι φίλοι αναγνώστες και ακροατές της εκπομπής να αναφερθώ και ονομαστικα και επικριτικά σε κάποιες των περιπτώσεων

Η οργανωτική επιτροπή του Φεστιβάλ απαρτιζόνταν : α) πρώτα και κύρια από τον Προιστάμενο του Τμήματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης – Δράσεις Πολιτισμού της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου , τον άνθρωπο που ξεκίνησε τις Παγκυκλαδικές συναντήσεις τον κ. Τάσο Αναστασίου β) από το Μουσείο Λαικών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη  με τους εκπροσώπους του κ. Λάμπρο Λιάβα ( Πρόεδρο) και Σμαράγδα Διακογιάννη – Υπεύθυνη Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων. Από πλευράς Σαντορίνης ο Δήμος Θήρας, με τους κ. Γιάννη Αργυρό και Γιώργο Βαρβαρρήγο να προΐστανται της ομάδας, ο Περιφερειακός Σύμβουλος Ηλίας Μαϊνας, ο ιδρυτής του Λαογραφικού Μουσείου κ. Μανώλης Λιγνός, ο Γιάννης Πανταζής  από πλευράς μουσικών και ο γραφών .

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιελάμβανε: την πρώτη μέρα, επίσκεψη και ξεκίνημα του μουσικού γλεντιου στο Εμπορείο. Η  δεύτερη μέρα Επίσκεψη στην Οία ( Κάστρο Οίας, Μουσείο Μουσικών Οργάνων – Κεντρική Πλατεία – παραδοσιακό   γλέντι στο πανηγυρόσπιτο και στον αύλειο χώρο του Αγίου Γεωργίου), το βράδυ  επίσκεψη μετα μουσικής στο Γουλά του Ακρωτηρίου,  στο μέρος όπου έχει μεταμορφωθεί σε εργαστήρι τσαμπούνας από τον Γιάννη Πανταζή και τον Νεκτάριο Αλεφραγκή, και κορύφωση του γλεντιου στην Παναγιά την Κοίμηση του Ακρωτηρίου.  Η τρίτη μέρα περιελάμβανε  επίσκεψη μετά μουσικής στον Πύργο, και συνάντηση στο Μουσείο Χρυσού όπου εκεί υπήρξε έκθεση φωτογραφιών , αναφορά στην 1^η φάση της δράσης « Μουσικό Αρχείο Θήρας» και  συνέχιση του γλεντιού, Το απόγευμα της ίδιας μέρας οι μουσικοί επισκέφτηκαν την « Καμάρα» στο Καμάρι για να συνεχιστεί το γλέντι σ ένα ξέφρενο πανηγύρι που κράτησε μέχρι το πρωί. Το τελευταίο πρωινό καταλήξαμε να επισκεφθούμε το Προιστορικό Μουσείο Θήρας και  μουσικά να κατευθυνθούμε στο Λαογραφικό Μουσείο για το τελικό πανηγυράκι.

Δυστυχώς λόγω καιρού δεν μπορούσανε τη Θηρασιά αν και είχε προγραμματιστει.

Για πρώτη φορά διοργανώθηκε μια τόσο μεγάλη σε κλίμακα και κλαδωτή εκδήλωση στη Σαντορίνη και σίγουρα παρά τα προβλήματα τα οποία παρουσίασε για τα οποία οφείλω να αναφερθώ μετά, εστέφθη με μεγάλη επιτυχία.

Ήταν συγκλονιστική η εθελοντική προσπάθεια όλων όσων συμμετείχαν τόσο από τις τοπικές κοινότητες, αλλά και όλων όσων βοήθησαν ώστε οι 350 μουσικοί και η συνοδεία τους μαζί με τους τουρίστες τον κόσμο και όλους τους άλλους να γλεντίσουν μέχρι πρωίας. Το γεγονός ότι ενώθηκαν οι δυο προγενέστερες εκδηλώσεις : Συναντήσεις Λαικών Πνευστών – Συναντήσεις νέων μουσικών  σε μία κοινή εκδήλωση ίσως μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα των στόχων της περιφέρειας ….!

Οι στόχοι της Συνάντησης εντάσσονται στην ευρύτερη προσπάθεια διάσωσης και ανάδειξης διάφορων μουσικών πολιτισμών της Περιφέρειας Αιγαίου , στην ανάδειξη και προβολή της τοπικής ιστορίας των επισκεπτόμενων νησιών , στην προσπάθεια  δημιουργίας κινήτρων για την συνέχιση της μουσικής παράδοσης των νησιών  και στην ανταλλαγή βιωμάτων.

Οφείλω τώρα να αναφερθώ στα ιδιαίτερα σημεία της εκδήλωσης είτε αυτά λέγονται θετικά είτε όχι :

·                     Αν θα μπορούσα να αναφερθώ στα τοπικά πανηγύρια και ποιο μου έμεινε  πρώτα και κύρια στη μνήμη μου θα  σταθώ στο τοπικό πανηγύρι της Οίας. Ήταν ιδιαίτερα σημαντικές οι στιγμές που νοιώσαμε στο πανηγρόσπιτο και στον αύλειο χώρο του Αγίου Γεωργίου. Ο κ. Γιώργος Βαρβαρρήγος μαζί με την εθελοντική του ομάδα μας έδειξε- επιτρέψτε μου να σας πω τη διαφορά….! Στην οργάνωση, στο γέλιο, στο γλέντι, στην ξεβάρεση την πραγματική . Αμέσως μετά ακολουθούσαν τα άλλα δύο πανηγυράκια που στήθηκαν στο Καμάρι και στο Ακρωτήρι .

·                     Αρνητικά σχόλια αναγκάζομαι να αναφέρω για την τοπική Κοινότητα του Εμπορίου . η 1^η βραδυα από πλευράς βοήθειας – οργάνωσης ήταν επιεικώς απαράδεκτη. Όφειλαν οι τοπικοί  άρχοντες του Εμπορίου, αφού ξέρανε εκ των προτέρων το πρόγραμμα – αν δεν θέλανε συμμετοχή να το λέγανε- να έχουν έτοιμες τις καρέκλες τους πάγκους κ.λ.π. ώστε όντας από ταξίδι 350 μουσικοί να μην ταλαιπωρηθούν κιάλλο.

·                     Άλλο ένα αρνητικό σχόλιο  θα πρέπει να ειπωθεί και για τα ΚΤΕΛ Θήρας. Αν και μεταφέρανε με ασφάλεια τους μουσικούς, δυστυχως το θέμα της επικοινωνίας και της σωστής αντιμετωπίσης του φεστιβάλ, μας ανάγκασε πολλές φορές σε προβλήματα!

·                     Θερμές ευχαριστίες στην B.U.S. travel και στον κ. Νομικό για την δωρεά παραχώρηση του λεωφορείου για τις ανάγκες του φεστιβάλ. Άψογοι σε όλα τους!

·                     Στο Συλλογο Ακρωτηριανών Θήρας και στον Πρόεδρο αυτού, φίλο Νίκο ΜπαΙκα οφείλω ξεχωριστή ευχαριστία για το γεγονός ότι καταφέραμε να στήσουμε μαζί τους ένα μικρό γλεντάκι στον Αθηνιό με την άφιξη της μεγάλης ομάδας των μουσικών από το Λαύριο. Το γλέντι αυτό δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς την άδεια του Λιμενικού Σώματος Θήρας και τη βοήθεια των Φαρισσαίων ( Κυριάκου και Αντώνη Πρέκα). Ο Νίκος σε ότι τον χρειάστηκα ήταν δίπλα μου και τον ευχαριστώ και προσωπικά.

·                     Επειδή πολλά ακούστηκαν λίγο πριν το φεστιβάλ από Μέσα Μαζικής ενημέρωσης για ποιο λόγο «έφερε η Περιφέρεια στη Σαντορίνη αντί για έργα, τσαμπούνες»  θεωρώ σκόπιμο ότι ένας σωστός δημοσιο-γράφος οφείλει όταν δεν ξέρει κάτι να το ψάξει ή τουλάχιστον να το παρακολουθήσει και μετά να αναφερθεί σε αυτό κριτικά.

·                     Πόσες ευχάριστες εικόνες και γέλια όταν έχεις μαζί σου μερικούς Μουσικούς που σε τιμάνε με τη Φιλία τους: Φραγκίσκο Τζιωτάκη, Γιάννη – Γιώργο Ρεφενέ, Νίκο Τσαντάνη, Μιχάλη Κουνάνη, Βαγγέλη Κορρέ, Δημήτρη και Μανώλη Χατζηπέτρο, Σοφία Κεφάλα, Ιωσήφ Πρίντεζη κ.ο.κ. Ελπίζω να ξεβαρεθήκατε Σαντορινιά….

·                     Αλλά και οι νέοι φίλοι και συνοδοιπόροι σε διαφορετικά ταξίδια : Ακριβός, Πολυξένη Ζερβού,  Γιάννης Ασημομύτης, Θάνασης Στάθης, Πάνος Σαίτης, Μηνας Τσαβδάρης,  Τσουνάκη Ελένη, Γεωργία Λίτσα, Δημήτρης Σπανός, και τόσοι άλλοι που σίγουρα θα ξεχάσω και κανέναν...Νέοι γεμάτοι όρεξη, κέφι, μεράκι και σεβασμό!

·                     Οι συμμετοχές από τη Βόρεια Ελλάδα: Βασίλης Γεροβασιλείου (Νταούλι),   Πάνος Ζηκίδης και Ιωάννης Ντομπρίδης ( γκάιντα), Δημήτρης Αρβανίτης ( λύρα) και από Διδυμότειχο Γιάννης Σαρτσάκης ( γκάιντα),   άκρως τονοτικές της γενικότερης κατάστασης.

·                     Τι λόγια να πω για την παρουσία και μόνο του κ. Μιχάλη Ζωγραφίδη και της παρέας τους! Μόνο και μόνο η ύπαρξη τους στο νησί είναι για εμάς που ασχολούμαστε λίγο με την παράδοση τιμή και συγκίνηση… Όταν δε σου λέει και ο Ζωγραφίδης Μαντινάδες για τη Σαντορίνη με το σκοπό της Καρπάθου τι άλλο να ζητήσεις!

• Tιμητικά βραβεία δόθηκαν στον μεγαλύτερο και στον Μικρότερο μουσικό της παρέας δλδ: στον κ. Περσελή Η. από την Κάσο και στον μικρό Γαβριήλ Χανιώτη από την Πάρο 

·                     Δύο από τους Φωτογράφους και Φίλους που ήταν εκεί ήτοι Αρτεμία Αργυρού και Γιάννη Καρνεσσιώτη απλά τους αναφέρω… Δεν χρειάζονται και πολλά με αυτούς τους Ανθρώπους….! Εκείνοι ξέρουν ….

Η ομάδα της Σαντορίνης απαρτιζόταν από : Γιάννη Πανταζή ( τσαμπούνα – τουμπί – δάσκαλο τσαμπούνας), Νεκτάριο Αλεφραγκή Ραφαήλ Αρβανίτη και Μανώλη Μπαλόπητο. Όλοι τους δώσανε τον καλύτερο τους εαυτό.

Κλείνοντας οφείλω να σταθώ σε μία από τις εικόνες που έγιναν στο Φεστιβαλ, την οποία μου διηγήθηκε η κ. Σοφία Κεφάλα: Ζυγία με τον μπαρμπα – Φραγκίσκο βρισκόμαστε στο Καμάρι και κατευθυνόμαστε προς το χώρο της εκδήλωσης. Παίζουν χορεύουν τραγουδούν. ( Εγώ βρισκόμουνα με άλλη ομάδα). Ξαφνικά περνάνε από μια γιαγιά που καθόταν στο μπουντί του σπιτιού της με το « Π» της…  Πάνε κοντά της και σιγά σιγά από μόνη της σηκώθηκε να ψιλοχορεύει  να γελάει και να κλαίει….! Τπτ άλλο τπτ παραπάνω

Όταν εντοπίσω επιπλέον αναφορές για το φεστιβάλ της Σαντορίνης θα υπάρξει ενημέρωση…. Προς το παρόν ας συνεχίζουμε να αρμενίζουμε διαφορετικά όσο αντέχουμε!

Ιωσήφ Πέρρος

Ρ/ς Topmelody Fm Σαντορίνης

Ραδιοφωνική Εκπομπή: Τσάρκα στα Νησιά

Αφιερωματική Εκπομπή στον Λαογραφικό Όμιλο Σαντορίνης

'Ύστερα από άδεια της ΕΡΤ ακούγεται απόσπασμα από την ιστορική ραδιοφωνική εκπομπή του Γιάννη Ματζουράνη στην οποία συμμετέχει και ο Λαογραφικός Όμιλος Σαντορίνης, ενώ παρεμβαίνουν οι Γιώργος Χάλαρης, Αννα Συρίγου, Μαρία Παπαδοπούλου, Μαρίζα Κωχ. Εύλογη κατάληξη του αφιερώματος με τον ιδρύτη του Λαογραφικού Ομίλου κ. Μανώλη Λιγνό . Συμμετέχει επίσης και η κ. Κασσιανή Δικαιουλάκου από τον Πολιτιστικό Όμιλο Όρφευς.




υ.γ.: Ακούγονται επίσης και οι Αξιώτες Βασίλης και Νίκος Χατζόπουλος

Ο Ικαριώτικος χορός το 1922 κατά Σταβάρα

Όταν ο " Nautilus" ανακαλύπτει τη Σαντορίνη

Σε συνέχεια της ωκεανογραφικής έρευνας που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2010,  το Ω/Κ. σκάφος ‘Nautilus’ βρέθηκε εκ νέου στον υποθαλάσσιο χώρο της Σαντορίνης από 1 έως 10 Σεπτέμβρη. Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια ερευνητικού προγράμματος των « Institute for Exloration ( IFE), Ocean Exloration Trust ( OET), University of Rhode Island ( URI), Center for Ocean Exloration and Archaeological Oceanography (COEAO) σε συνεργασία με το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ).
Επιστημονικοί Υπεύθυνοι της ωκεανογραφικής έρευνας ήταν οι Professor Dr. Robert Ballard (OET), Dr Katherine Croff Bell (OET) και η Λέκτορας Δρ. Νομικού Παρασκευή (ΕΚΠΑ), η οποία και συμμετείχε σε προηγούμενους ωκεανογραφικούς πλόες το 2006 με το Ω/Κ ΑΙΓΑΙΟ του ΕΛΚΕΘΕ και το 2010 με το Ω/Κ Νautilus μαζί με ξένους και Έλληνες επιστήμονες.
Το Ω/Κ σκάφος ‘Nautilus’ του O.E.T. διαθέτει τηλεκατευθυνόμενα υποβρύχια ρομπότ (ROVs): Hercules και Argus, τα οποία και εξερεύνησαν το υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου, την Καλδέρα και την περιοχή των νησίδων Χριστιανά.  
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του προσέφερε μια μοναδική δυνατότητα ζωντανής παρακολούθησης μέσω διαδικτύου (www.nautiluslive.org) των διαδικασιών εξερεύνησης. Η ιστοσελίδα προσέφερε τη δυνατότητα σε κάθε επισκέπτη να συμμετέχει στις συζητήσεις των ερευνητών και να θέτει ερωτήσεις. Τα αποτελέσματα της ερευνητικής αποστολής θα παρουσιαστούν και φέτος, σε ειδική ημερίδα στους κατοίκους της Σαντορίνης
Κατά τη διάρκεια της παραμονής του Ω/Κ Ναυτίλου στο νησί, την Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου επιβιβάστηκε ο Δήμαρχος της Σαντορίνης κ.Αναστάσιος-Νικόλαος Ζώρζος και είχε τη δυνατότητα να ενημερωθεί και να παρακολουθήσει από κοντά μέρος των ερευνητικών εργασιών. Παραχώρησε συνέντευξη μαζί με τους έλληνες επιστήμονες που συμμετείχαν στην αποστολή, στο ραδιοφωνικό αφιέρωμα του σταθμού Τop Melody και της εκπομπής «Τσάρκα στα νησιά» (την οποία μπορείτε να ακούσετε εδώ) ενώ η υπεύθυνη προγράμματος κ. Αρτεμία Αργυρού κάλυψε φωτογραφικά το γεγονός. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής οι Dr. Kathrine Croff Bell, Δρ. Αθανάσσιος Γκοντελίτσας, Δρ. Παρασκευή Πολυμενάκου, Δρ. Ελένη Σταθοπούλου και Κωνσταντίνα Μπεντζέλου τόνισαν τη σημασία της διεπιστημονικότητας των ερευνών, (στην αποστολή συμμετείχαν βιολόγοι, γεωλόγοι, χημικοί, μηχανικοί κ.α.). Η επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, Δρ. Παρασκευή Νομικού τόνισε την αναγκαιότητα της άμεσης και σωστής ενημέρωσης των κατοίκων. Έγινε μια γενική αναφορά στα πρώτα ερευνητικά αποτελέσματα μιας και ο σκοπός του φετινού ταξιδιού ήταν η συλλογή δειγμάτων προς ανάλυση. Επίσης τονίστηκε η σημασία της συμβολής του National Geographic στις έρευνες του Ω/Κ Nautilus σε όλη την Μεσόγειο.
Ο Τοp melody οφείλει να συγχαρεί όλα τα μέλη της ερευνητικής ομάδα του Nautilus για την μέχρι τώρα προσπάθεια τους στην εξερεύνηση του υποθαλάσσιου χώρου της Σαντορίνης  και να τους ευχηθεί καλή επιτυχία στο έργο τους
Top  Melody  11-09-11

Τσάρκα στα νησιά: Εκπομπή αφιερωμένη στον " Ναυτίλο" και τον " Κολούμπο"

Τσάρκα στα νησιά Εκπομπή αφιερωμένη σε χορευτες από χορευτές!

                     



Συμμετέχουν Γιώργος Δαμασκηνός, Νίκος Μπαϊκας, Μαρία Τσίγκριλα, Έλενα Τσουράπη

Ραδιοφωνική εκπομπή με τους Γιάννη Μεγαλακάκη - Μανώλη Σκανδάλη

Η τέχνη της τσαμπούνας

Το Δυοσμαράκι ( Κάλυμνος)

Αποκριάτικο Κέρκυρας

"Η Ανατολή του Αιγαίου "

Η «Ανατολή του Αιγαίου»

Η Ανατολή του Αιγαίου ήταν ο τίτλος της συγκλονιστικής εκδήλωσης που διοργάνωσε η Ο.Ν.Α.Σ. με την επιστημονική επιμέλεια του δρ. Χορολογίας των Τ.ΕΦΑΑ κ. Σταύρου Σπηλιάκου .

Ήταν όντως μια άλλη « Ανατολή του Αιγαίου». Μια ανατολή που συνδύαζε τους μουσικούς δρόμους του Βυζαντίου με τους λαϊκούς της Νάξου και ευρύτερα των νησιών του Αιγαίου Πελάγους  . Σε αυτό συνέβαλαν:  

·          ο κ. Σπηλιάκος με την τόσο μεστή εικόνων και νοημάτων προβολή ιστορικών λαογραφικών στοιχείων , πάνω σε αυτό το μουσικό ταξίδι, των παράλληλων μα και ταυτόχρονα κοινών  μουσικών δρόμων .

·         η μεγάλη τιμή της συνύπαρξης σε αυτή την εκδήλωση του Άρχοντος Υμνουργού του Οικουμενικού Θρόνου κ. Γιώργου Χατζηχρόνογλου, ο οποίος συγκλόνισε  τον κόσμο με την απόδοση τόσο των   ύμνων όσο και των τραγουδιών από τα νησιά.

·          Ο Βιολάτορας της εκδήλωσης Νίκος Χατζόπουλος , έχοντας το ρόλο του μαέστρου και δείχνοντάς μας για άλλή μια φορά το μεράκι , το πάθος και την Προσμόνη – Πίστη σε αυτό που κάνει , μας ταξίδεψε όπως μόνο εκείνος ξέρει.

·          Η τόσο ιδιαίτερη βυζαντινή χορωδία των « Νάξιων Μελιστών» με νέους ανθρώπους 

που μας συγκίνησαν με την χορωδιακή αποτύπωση – συνεισφορά τους.

·          Οι προσεγμένες μερακλίδικες φωνές των Μανώλη Φακίνου ( Μπαρμπεράκη ) και της Βούλας Λυγερού και η ελπιδοφόρα λαλιά του μικρού Αριστείδη Βερύκοκου έδωσαν έναν άλλο αερα στα μουσικά πατήματα.

Αλήθεια τι να πει κανείς για τη στιγμή που ο ψάλτης κ. Χατζηχρόνογλου ερμήνευσε το «Ωραία που ναι την αυγή»; Ή τη στιγμή  όπου ερμήνευσε έναν αμανέ με το Βυζαντινό ρυθμό καταχειροκροτήθηκε από τις χιλιάδες κόσμου που βρέθηκαν στην εκδήλωση; Σκεφτείτε έναν ψάλτη ο οποίος απλά ανοίγει λίγο το στόμα του και   η φωνή και η δύναμη του βγαίνει χωρίς φαμφάρφες από μέσα του …!

Τι να πει κανείς για τη στιγμή όπου η Βυζαντινή Χορωδία με πρωτοψάλτη τον κ. Χατζηχρόνογλου ξεκινάνε το Δοξαστικό της Δοξολογίας και αμέσως μετά ο Νίκος Χατζόπουλος ερμηνεύει το « Στο πα και στο ξαναλέω»

Πόση δύναμη μπορούσε να πάρει κανείς ακούγοντας ψαλτοτράγουδα ερμηνευμένα με τη σύμπραξη βυζαντινών ήχων και λαικών οργάνων. Τα ψαλτοτράγουδα σύμφωνα  με τον κ. Οικονόμου      : « Τα ψαλτοτράγουδα αποδίδονται κατά κανόνα χωρίς την συνοδεία μουσικών οργάνων και έχουν ποικίλο περιεχόμενο. Στα περισσότερα περιγράφονται κοινωνικά και κυρίως θρησκευτικά θέματα με στόχο καθαρά ψυχαγωγικό και βέβαια σαφώς εξωλατρευτικό.  Για τη δημιουργία τους χρησιμοποιείται, αποκλειστικά και μόνο η σημειογραφία της Βυζαντινής μουσικής και ακολουθείται η συνθετική τεχνοτροπία η οποία χρησιμοποιείται και για την μελοποίηση των Εκκλησιαστικών ύμνων, γι΄αυτό παρουσιάζουν και πολλές ομοιότητες με τις Εκκλησιαστικές μελώδίες. Είναι μελωδικά, με χαρακτηριστικές μελισματικές γραμμές και έχουν εμφανή τα στοιχεία γνήσιας Ελληνικής μελωδίας. Οι ψάλτες αρέσκονται και συνηθίζουν να τα τραγουδούν στις ψαλτικές συγκεντρώσεις και στις συνεστιάσεις τους μαζί με τα δημοτικά μας τραγούδια. Άλλα απ΄αυτά κυκλοφορούν ανώνυμα και άλλα ως συνθέσεις επωνύμων μελοποιών, μουσικοδιδασκάλων και πρωτοψαλτών.¨»[1]

Μα και ποσο περήφανοι μπορεί να είναι οι Ναξιώτες για την Αναφορά στη ζωή και τη δράση του Ιάκωβου Ναυπλιώτη για τον οποίο έχει τονιστεί ότι : ήταν μια λαμπάδα που έλιωνε πάνω στη λυχνία της Εκκλησίας [2]….

Ακόμα δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να έχει καλύτερη ερμηνεία η  «Ανατολή» του Κωστή Παλαμά από τον Νίκο Χατζόπουλο εκείνη τη βραδυά!

Ποιος θα μπορούσε να μην αναφερθεί στην παρουσίαση του Σταύρου Σπηλιάκου ο οποίος ξεκινώντας έκανε μια ιδιαίτερη μνεία στον Ιάκωβο Καμπανέλλη, ενώ μας καθοδήγησε νοερά από τον Αρπιστή της Κέρου, στην ιστορία των βυζαντινών ύμων, σε εικόνες και βίντεο μιας « άλλης Νάξου», σε φωτογραφίες από τα νησιά, στην παράλληλη πορεία των μουσικών δρόμων και στα κοινά τους στοιχεία, στην «Ανατολή» του Παλαμά και στην ιστορία της Παναγιάς της Δαμιώτισσας που μας φιλοξένησε και σε εικόνες από τη βυζαντινή Νάξο ! ;;

Σκεφτείτε  την εικόνα η βυζαντινή χορωδία να ψέλνει τον ύμνο του γάμου  « Άγιοι Μάρτυρες οι καλώς αθλήσαντες» και η Βούλα Λυγερού να ερμηνεύει το τραγούδι της πατινάδας του γάμου ( γιατί αυτό ήθελε να τραγουδήσει) !  Η τον Μανώλη Μπαρμπεράκη να  ερμηνεύει « Θέλω να γίνεις φθυσικιά» ; Όταν δε το πρόγραμμα περιελάμβανε μια ενότητα με καθαρούς σκοπούς από τα νησιά τότε οι ερμηνευτές μαζί με τον Χατζόπουλο και τα  « Μπάλα» του μας απογείωσαν κυριολεκτικά.

Η τριώρη εκδήλωση ανάδειξης και προάσπισης μέρους της Ελληνικής παράδοσης έκλεισε με την ιδιαίτερη ερμηνεία του Ελπιδοφόρου Αριστείδη Βερύκοκου στη θρυλική «Μπρατσέρα».

Φεύγοντας από την εκδήλωση ένα συναίσθημα με κυρίευσε: ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ! Αγαπητέ Σταύρο, Αγαπητέ πρόεδρε της Ο.Ν.Α.Σ. κ. Μαιτέ, Αγαπητέ κ. Χατζηχρόνογλου μας προσφέρατε ένα γιατρικό μοναδικό . Δεν ξέρω πώς να περιγράψω την αίσθηση αυτή . Ίσως ήταν μία από τις καλύτερες εκδηλώσεις που έχω παραστεί . ο πήχυς ανέβηκε πολύ ….!

Υ.Γ.: Μοναδική παραφωνία η απαράδεκτη συμπεριφορά προς την ουσία της εκδήλωσης, προς τους πρωτεργάτες της αλλά και προς τον κόσμο, του Δημάρχου Νάξου και του Δημοτικού Συμβουλίου οι οποίοι αν και συνδιοργανωτές, μπήκαν στο χώρο της εκδήλωσης σαν ένα μπούγιο με καθυστέρηση 55 λεπτών αποδεικνύοντας ασέβεια προς όλους!

Bίντεο από την εκδήλωση :
α) 
β) \
γ) 
δ) 
ε) 
στ) 
ζ) 

---

[1] http://www.sfbyzantini-aigio.gr/gr/index.php?option=com_content&view=article&id=35:2010-04-19-16-40-51&catid=13:2010-03-03-09-57-16&Itemid=7 καθώς και μια άλλη σημαντική ιστοσελίδα για τα ψαλτοτράγουδα: http://www.ieropsaltis.com/psaltotragouda.htm

[2] http://www.ec-patr.net/gr/psaltai/nafpliotes/index.php?what=0