Τρίτη 21 Ιανουαρίου 2014

Το "λικόρνο" στην Απείρανθο Νάξου

Χαζευοντας στη βιβλιοθήκη της λαλάς μου εντόπισα το παρακάτω κείμενο, και το αφιερώνω εξαιρετικά σε δύο φίλους: τη Μαρία Ξεφτέρη και το Σταύρο Σπηλιάκο. Εκείνοι ...ξέρουν! 

Περιοδικό «Νέα Εστία»
Τόμος 25ος- τεύχος 290 – 15 Ιανουαρίου 1939
Το «λικόρνο»

Φίλη «Νέα Εστία»
Προσθέτω δύο λόγια στα όσα έγραψε ο κ. Γ. Βλαχογιάννης για το «λικόρνο» στο Χριστουγεννιάτικο τεύχος σου.
Στο χωριό μου, στην Απείρανθο της Νάξου έμεινε ο ιταλικός τύπος «Λιόκορνο» και όχι «λίκορνο»..
Η Λέξη «λιόκορνο» δε σημαίνει μόνο το σταυρουδάκι, αλλά και τη χρησιμοποίησή του για «ητειά» σε πονεμένο μάτι, σπυρί κ.λ.π. Π.χ. «Μούκανε λιόκορνο». Ο σταυρός, που δεν είναι πάντα κοκκάλινος είναι όμως ειδικής κατασκευής, ρίχνεται σ ένα κεσέ με χλιαρό νερό, ενώ η γυναίκα που τον χρησιμοποιεί λέει διάφορες μυστικές ευχές και εξορκισμούς. Από το νερό που αγιάζεται έτσι, γίνονται κομπρέσες, που τις βάζει η ξορκίστρα στο πονεμένο μέρος, λέγονται πάλι ορισμένες ευχές, που τις κρατεί μυστικές και τις μεταδίδει μονάχα σε κείνη που θα τη διαδεχθεί σε αυτό της το έργο.
Στα παλιά χρόνια μάλιστα, το «λιόκορνο» ήταν διατιμημένο σε τρεις οκάδες πατάτες, ή άλλο ανάλογο είδος.
Φιλικά
Γ.Σ.Ζευγώλης

Πέμπτη 9 Ιανουαρίου 2014

Ο Γιώργος Κόρος και η συμβολή του στη Σαντορίνη

Ο Γιώργος Κόρος, βιολιστής με σπουδαίες επιτυχίες στο ενεργητικό του γεννήθηκε στις 19 Μαρτίου 1923 στους Ανδρωνιάνους Εύβοιας, από πατέρα ιεροψάλτη, ο οποίος γαλούχησε με βυζαντινές μελωδίες.
«Υπάρχουν πολλά παιδιά σε λαϊκά συγκροτήματα, που περιμένουν πότε καμιά φορά θα κάνουν καμιά εισαγωγή, κάποια απάντηση με το βιολί τους. Εγώ δεν ξέρω αν είμαι μιας δεκάρας, αλλά είμαι αυτοδίδακτος. Από εννιά χρονών στο σπίτι ο πατέρας μου που ήταν ψάλτης, μου έκανε και μαθήματα βυζαντινής μουσικής μέχρι το τέλος. Με γέμιζε αυτό. Και κάποια μέρα μου έφερε μέσα σε μία σακούλα ένα βιολί, χωρίς να μου δείξει τίποτε άλλο», είχε αναφέρει παλιότερα σε συνέντευξή του.
Σε ηλικία 12 ετών παίζει για πρώτη φορά σε πανηγύρι, ενώ από το 1947 -τη χρονιά που ανέβηκε για πρώτη φορά σε πάλκο-, συνεργάζεται με πολλά ονόματα του ελληνικού τραγουδιού, από τον εκπρόσωπο του δημοτικού τραγουδιού Γιώργο Παπασιδέρη, μέχρι τους Ρόζα Εσκενάζυ, Ρίτα Αμπατζή, Μήτσο Αραπάκη, Στέλιο Καζαντζίδη, Καίτη Γκρέι, Γιώτα Λύδια, Πάνο Γαβαλά, Μανώλη Αγγελόπουλο, Χάρις Αλεξίου, Γιώργο Νταλάρα, Γλυκερία, Ελένη Βιτάλη, Δημήτρη Ζάχο, Αλέκο Κιτσάκη, Σοφία Κολλητήρη, Στάθη Κάβουρα, Τασία Βέρρα, Μάκη Χριστοδουλόπουλο, Σοφία Εμφιετζή και πολλούς άλλους.
Η λεζάντα «Γεια σου, Κόρο μου, με το βιολί σου», που αυθόρμητα περνούσε από τα χείλη μεγάλων λαϊκών ερμηνευτών - Καζαντζίδη, Αγγελόπουλου, Λύδια και άλλους- στις ηχογραφήσεις, στολίζει αξέχαστα τραγούδια και αποτελεί ένδειξη της υψηλής τέχνης και τεχνικής του.
Ο Γιώργος Κόρος έγραψε περίπου 1200 τραγούδια, ενώ στο ενεργητικό του έχει πολλούς χρυσούς και πλατινένιους δίσκους καθώς και μεγάλες επιτυχίες όπως τα τραγούδια «Αδειανό το προσκεφάλι» (στίχοι: Λάκης Τσώλης), «Χαμένο κορμί» (στίχοι: Χάρης Χατζάκης), «Είσαι νινί ακόμα» (στίχοι - μουσική: Γιώργος Κόρος, Χαράλαμπος Βασιλειάδης, Νίντα Κανάκη), «Όσοι είναι αισθηματίες» (στίχοι: Δημήτρης Βαρσαμίδης) και άλλα πολλά. Ο ίδιος έβγαλε στο τραγούδι, γνωστούς σήμερα καλλιτέχνες, όπως είναι οι: Σοφία Κολλητήρη, Μάκης Χριστοδουλόπουλος, Βάσω Χατζή και άλλοι.
Είχε αποκτήσει δύο παιδιά από τη σύζυγό του Ασημίνα, τον Νικόλαο και την Κατερίνα Κόρου - γνωστή λαϊκή τραγουδίστρια και συνθέτρια. Απεβίωσε στις 8 Ιανουαρίου 2014 πλήρης ημερών. Πηγή: AMΠE

H συμβολή του Κόρου στη Σαντορίνη διαφαίνεται μέσα από το cd : Aiγαίο της δικιάς μας Μαρίζας Κωχ. Χρονολογία 1978. Απο εκεί αλίευσα ενδεικτικά 3 τραγούδια - τα δύο εκ των οποίων έχουν περαστεί και στη Σαντορινιά παράδοση, σαν ένα καλό κατευόδιο ..."στο βιολί του Κόρου". 

Nεράιδα είσαι μάτια μου (μαζί με Λαογραφικό Όμιλο Σαντορίνης)


Κυρά Δασκάλα: (μαζί με Λαογραφικό Όμιλο Σαντορίνης)


Μπάλλος Σμυρναίκος